Hemoroidy, znane również jako żylaki odbytu, to powszechne schorzenie, które dotyka milionów ludzi na całym świecie. Często wiąże się ono z przykrymi objawami, takimi jak: ból, świąd, a także krwawienie podczas wypróżnień. Przedstawiamy Państwu przyczyny, objawy i metody leczenie hemoroidów. W tym artykule artykuł chcemy rzetelnie wyjaśnić Państwu mechanizmy, które kryją się za tą często bolesną i uciążliwą dolegliwością.
Przyczyny hemoroidów:
- Siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej (powoduje zaburzenie ciśnienia w układzie żylnym w okolicy odbytu). Najczęściej występują u osób jeżdżących konno, ślęczących przy komputerze, u kolarzy, kierowców.
- Zła dieta- niewystarczająca ilość błonnika (warzywa, owoce, grube kasze, pieczywo razowe) i za mało płynów powodują zaparcia i zmuszają jelita do większej pracy. Wówczas w trakcie wypróżniania dochodzi do rozciągnięcia błony śluzowej okolic odbytu. Do zaparć przyczynia się też spowolnienie wraz z wiekiem przemiany materii oraz przyjmowanie leków.
- Ciąża i związane z nią zmiany hormonalne. Rosnący płód-ucisk na układ żylny, utrudniający odpływ krwi. Czasem silne parcie podczas porodu prowadzi do powiększenia się guzków. Po porodzie hemoroidy mogą się same zmniejszyć i nie wymagają leczenia.
- Choroba częściej dotyka osoby otyłe, cierpiące na biegunki wywołane środkami przeczyszczającymi, z przewlekłą niewydolnością krążenia, po operacjach okolicy odbytu i krocza, uprawiające seks analny oraz kobiety, które urodziły kilkoro dzieci.
- Ze względu na mniejsze napięcie mięśniowe częściej też rozwija się u osób starszych.
- Zbyt długie siedzenie w toalecie i napinanie mięśni brzucha prowadzi do przeciążenia układu żylnego w miednicy mniejszej oraz okolicy odbytu.Warto porzucić nawyk czytania w toalecie – czynność fizjologiczna powinna trwać tylko tyle, ile jest to niezbędne, licząc w sekundach.
- Choroba częściej dotyka osoby cierpiące na biegunki wywołane środkami przeczyszczającymi (podrażniają śluzówkę odbytu), dlatego w przyjmowaniu ich należy zawsze stosować się do zaleceń lekarza.
- Jedną z przyczyn powstawania hemoroidów są długotrwałe zaparcia, dlatego warto do nich nie dopuszczać. Pomóc powinno stosowanie diety bogatej w błonnik oraz pilnowanie codziennej dawki aktywności fizycznej, a jeśli jest taka potrzeba – stosować leki przeczyszczające.
Objawy hemoroidów:
- Świąd odbytu i jego okolic.
- Swędzenie, któremu może towarzyszyć niewielkie uszkodzenie śluzówki i skóry (wynik drapania) oraz sączenie się wydzieliny sprzyjającej odczynom zapalnym i alergicznym (odczuwamy wilgoć w okolicy odbytu).
- Powiększone guzki- wrażenie niepełnego wypróżnienia- silniejsze parcie
- Ciśnienie tłoczni brzusznej- utrudniony odpływ żylny z okolicy odbytu, co powoduje powiększenie się hemoroidów.
- Niewielkie krwawienie, najczęściej podczas wypróżniania (ślad na papierze toaletowym).
- Wypadanie guzka – po wypróżnieniu można go wyczuć w okolicy odbytu. Na początku cofa się samoistnie, w późniejszym stadium choroby trzeba mu pomóc.
- W końcu przez cały czas tkwi na zewnątrz odbytu. Ból pojawia się wtedy, gdy hemoroidom towarzyszą np. powikłania zapalne i zakrzepowe.
Badanie:
- Wywiad
- Oglądanie okolicy odbytu i badanie per rectum
- Anoskopia – za pomocą wziernika
Klasyfikacja hemoroidów
Skala Parksa:
- I – guzki krwawnicze są powiększone, ale nie wypadają na zewnątrz. Można je uwidocznić w trakcie badania endoskopowego
- II – guzki krwawnicze wypadają na zewnątrz w czasie defekacji (wypróżniania się) i cofają się samoistnie do kanału odbytu po oddaniu stolca
- III- guzki krwawnicze wypadają w czasie defekacji, nie cofają się samoistnie po oddaniu stolca, ale mogą zostać odprowadzone ręcznie
- IV- guzki krwawnicze utrzymują się na zewnątrz niezależnie od wypróżniania się oraz nie mogą zostać odprowadzone ręcznie
Leczenie hemoroidów:
- picie 2-2,5 litra płynów dziennie
- zbilansowana dieta, w której nie może zabraknąć warzyw, owoców i produktów z grubego przemiału. Nie za dużo z nasionami, bo mogą mechanicznie drażnić odbyt.
- ograniczyć czekoladę, mocną herbatę, kawę, alkohol wysokoprocentowy, czerwone wino, orzechy, produkty powodujące wzdęcia, tłuszcze zwierzęce, ostre przyprawy.
- Tabletki, maści, czopki na hemoroidy
- Leki na hemoroidy bez recepty zwykle zawierają naturalne substancje, np. wyciąg z kasztanowca, balsam peruwiański, przetwory z pączków topoli…
- Ulgę przynoszą nasiadówki, np. z dodatkiem kory dębu lub kwiatu nagietka,
- Ciepłe kąpiele (woda nie może być gorąca) z ziołami, np. rumiankiem.
- Gdy hemoroidom towarzyszą zaparcia- środki rozluźniające stolec.
- Zabieg gumkowania- metoda Barrona stosowany przy hemoroidach II i III stopnia
- Skleroterapia dla małych hemoroidów – preparat- zakrzep- niedożywiony guzek odpada
- Laser – obkurczenie i zamknięcie naczynia- uczucie ciała obcego w odbycie
- Wycięcie – klasyczną metodą Milligana-Morgana – wycięcie- otwarte rany+ leki p/ bólowe+ nasiadówki z dodatkiem środków antyseptycznych.
- Metoda Longo- okrężne usunięcie i zszycie fragmentu błony śluzowej
Postępowanie pooperacyjne:
→ Terapia wisceralna/ zaparcia
→ Terapia okolicy okołoodbytowej
→ Terapia manualna
→ Instruktaż ćwiczeń mięśni zwieraczy odbytu
→ Profilaktyka przeciw powstawaniu żylaków
Późne powikłania, które mogą dać o sobie znać nawet kilka lat po zabiegu to:
- nietrzymanie stolca
- zwężenie odbytu
- wywinięcie śluzówki
- przetoka odbytu